Wat is genoeg?

Als er dus iets bestaat zoals genoeg, wat is het dan? Het denkmodel evenwicht kan hierbij helpen.

Denkmodel evenwicht. Genoeg is een evenwicht.

Een evenwicht is op verschillende manieren te visualiseren. We kunnen het zien in de weegschaal van Vrouwe Justitia of in het speeltoestel de wip-wap. Maar de beste visualisatie is die van Boombustology.

Een situatie waarin evenwicht mogelijk is, is een situatie waarin de bal na verloop van tijd een unieke locatie zal vinden. De unieke locatie is het evenwichtspunt. Het genoeg. Bij een disbalans zal het genoeg nooit gevonden worden, maar zal de bal richting de uitersten bewegen.

Evenwichten hebben feedback nodig. De bal krijgt in het bovenstaande voorbeeld feedback van de randen. Feedback zorgt ervoor dat je rond je genoeg blijft. Zonder feedback eindig je in een disbalans.

Financiën is altijd goed te vergelijken met het lichaam. De mens kan te veel eten of te weinig. Beide gevallen zijn ongunstig. Het lichaam heeft een bepaalde calorische waarde die genoeg is.

Net zoals calorieën tellen, kunnen we exacte waarden gebruiken om ons genoeg te bepalen en onze hebzucht in toom te houden. Iemand kan bijvoorbeeld zeggen dat hij maximaal 3500 euro wilt verdienen, 2000 euro wilt uitgeven en maximaal 10% van de beleggingsportefeuille in losse aandelen investeert.

Hoewel de bovenstaande getallen absoluut zijn, is de mens geneigd om in relativistische termen te denken.

Denkmodel: Relativiteit

Einstein heeft ons geleerd om in relatieve waarden te denken. Relativiteit speelt een belangrijke rol in je persoonlijke financiën. In de hedendaagse samenleving worden je geld en je spullen gekoppeld aan je sociale status. De mens wilt graag dat deze zo hoog mogelijk is of in ieder geval lijkt. Dus als iemand in je omgeving een nieuwe auto koopt, dan denken wij ergens in ons hoofd dat wij dat ook moeten hebben.

Dit noemen ze ‘Keeping up with the Joneses’ om in Amerikaanse termen te praten. Het proces waarbij je altijd maar mee wilt gaan met wat je buren kopen en doen. Het proces die ervoor zorgt dat je steeds meer uitgeeft en steeds meer moet werken.

Er is een tegengif voor relativiteit: absolutiteit. Een waarde die jij hebt bepaald en hebt vastgesteld zonder dat je om je heen hebt gekeken.

Twee waarden die we kunnen bekijken zijn de waarde die wij hechten aan tijd en aan financiële onafhankelijkheid.

Genoeg geld voor meer tijd

In het boek 30 Lessons for Living wordt gezegd dat we nooit mogen vergeten hoe kostbaar tijd is. Voor mensen waarbij hun tijd prioriteit heeft kan de volgende vraag naar boven komen: Hoeveel moet ik werken om mij nu geen zorgen te maken? Dit vraagstuk is te beantwoorden met het bovenstaande denkmodel van balans.

Eerst moet er geïnventariseerd worden wat de huidige uitgaven zijn en of je deze kan projecteren naar de toekomst. Het bijhouden van je inkomsten en uitgaven kan natuurlijk met een Excel-sheet of via talloze apps.

Voorbeeld met mijn situatie

Ik houd mijn financiën al sinds 2015 bij en ik heb daarom een goed overzicht van mijn boekhouding. De onderstaande bedragen zijn een gemiddelde van het afgelopen jaar.

Uitgaven: €1400,-

Sparen: €200,-

Inkomsten €2500,-

Ik werk nu 0,8 fte in het onderwijs. Als ik naar het financiële plaatje kijk, zou ik dus minder kunnen werken. Om in balans te zijn zou ik €1600,- kunnen verdienen. Dit zou ik kunnen bereiken door 0.52 fte te werken. Misschien nog wel minder in verband met voordelige belastingschalen.

Dat zou betekenen dat ik van 4 dagen werken naar 2,5 dag kan gaan. Klinkt dat niet heerlijk.

Genoeg geld voor onafhankelijkheid

Voor steeds meer mensen is financiële onafhankelijkheid een doel, ook die van de vrije stier. Wanneer is financiële onafhankelijkheid bereikt? Wederom is het hebben van overzicht van je uitgaven belangrijk. Met je uitgaven kan je berekenen hoeveel geld je nodig hebt in een beleggingsportefeuille.

4% vuistregel

Het bekende Trinity Study heeft onderzoek gedaan naar deze vraag. Zij kwamen tot de conclusie dat de beleggingsportefeuille gelijk is aan 25x de uitgaven. Zij stelde namelijk vast dat er met een opneempercentage van 4% het bijna onmogelijk is om je pensioenpot op te maken.

Om door te gaan met mijn boekhoudwaarden. Mijn jaarlijkse uitgaven zijn, om het makkelijk te maken: 17.000,-. Als we gebruik maken van de vuistregel, zal ik 425.000,- nodig hebben om mijzelf financieel onafhankelijk te verklaren.

Dit bedrag houd ik geïnvesteerd en groeit met het historisch gemiddelde van 9%. Elk jaar is het mogelijk om 4% (17.000,-) op te nemen en daarvan te leven. Dit bedrag zal in theorie dan altijd rond de 425.000 blijven.

Ik weet nu wat genoeg is. En nu?

Nu stel ik nog één vraag. Hoe zou jij je voelen als je er niet voor kan zorgen dat je doel alsmaar groter wordt? Je voelt waarschijnlijk dat je constant achter de feiten aanloopt. Dat lijkt mij geen fijn leven.

Ik wil het nog even nuanceren. Ik zeg niet dat je niet ambitieus mag zijn of grote doelen mag hebben. Kijk maar naar het doel om financieel onafhankelijk te zijn. Maar ik realiseer me gewoon dat een onverzadigbare streven naar meer mij altijd tot het punt van teleurstelling en spijt zal brengen. Altijd, elke keer weer.

Het concept genoeg kan breed worden gebruikt. Ik daag je uit om te kijken of je vraagstukken in je leven kunt oplossen door te kijken of je het concept genoeg kunt gebruiken.

Blijf denken,

De vrije stier